واژه‌های علمی، تغییر مفهومی و بیرونی‌گرایی سمانتیکی

Authors

  • حسین شیخ رضایی .
  • کیوان الستی .
Abstract:

در دیدگاه غالب در مورد دلالت واژه‌ها فرض بر این است که اگر مرجع سمانتیکی یک واژه نوع طبیعی، در مراسم نامگذاری خاصی تثبیت شده باشد، این واژه (تا زمانی که به انگیزه واحدی به کار گرفته شود) همیشه و در هر شرایطی به همان مرجع ارجاع خواهد داد. با این حال در سالهای اخیر شواهدی ارائه شده است، مبنی بر این­که واژه‌های دقیقی که امروز به کار می‌بریم، در آینده کاربردی قابل پیش‌بینی نخواهند داشت و کاربرد آنها تا حد زیادی وابسته به اتفاقات و شرایط آینده خواهند بود. اگر این­طور باشد مرجع سمانتیکی آنها نیز تحت تاثیر این­گونه اتفاقات تصادفی ممکن است به اشکال متفاوتی ظاهر شوند. گری ابز، جوزف لاپورت و هنری جکمن، هر کدام به طور جداگانه (و با رویکرد مجزایی)‌ تلاش کرده‌اند این پدیده را بررسی و در قالب فرض‌های ابتدایی در مورد دلالت واژه‌ها بگنجانند. در این مقاله راه حل مجزایی ارائه می‌شود و نشان داده می‌شود که دیدگاه‌های مطرح شده هر کدام می‌تواند تعبیر جداگانه‌ای از این رویکرد جایگزین باشند. برای این منظور پس از شرح مساله، دیدگاه‌های افراد نامبرده بررسی شده و در انتها از دیدگاه جایگزین دفاع خواهد شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واژه های علمی، تغییر مفهومی و بیرونی گرایی سمانتیکی

در دیدگاه غالب در مورد دلالت واژه ها فرض بر این است که اگر مرجع سمانتیکی یک واژه نوع طبیعی، در مراسم نامگذاری خاصی تثبیت شده باشد، این واژه (تا زمانی که به انگیزه واحدی به کار گرفته شود) همیشه و در هر شرایطی به همان مرجع ارجاع خواهد داد. با این حال در سالهای اخیر شواهدی ارائه شده است، مبنی بر این­که واژه های دقیقی که امروز به کار می بریم، در آینده کاربردی قابل پیش بینی نخواهند داشت و کاربرد آنه...

full text

قیاس‌ناپذیری و مسئلة تعارض پارادایم‌های علمی؛ پیشنهاد یک نظریة سمانتیکی

کوهن مدعی است پارادایم‌های علمی رقیب در عین این‌که قیاس‌ناپذیر‌ند، با هم ناسازگارند. این مدعا این مسئله را ایجاد می‌کند که قیاس‌ناپذیری چگونه با تعارض جمع می‌شود؟ قیاس‌ناپذیری لازم می‌آورد که دو نظریة رقیب دارای شبکة معنایی و ساختار مقوله‌بندی متفاوتی باشند این راه را بر ناسازگاری و تعارض گزاره‌ها می‌بندد. در این نوشته با ارائة یک نظریة سمانتیکی و متمایز‌کردن دو نوع تعارض، تعارض گزاره‌ای و تعار...

full text

بررسی نظریهٔ تغییر مفهومی پل تاگارد و نتایج آن بر مسئلهٔ پیشرفت علمی

 تغییر مفهومی و بررسی نتایج آن بر تاریخ علم همواه یکی از مسائل چالش‌برانگیز در مباحث تاریخ و فلسفهٔ علم بوده است. در این مقاله ابتدا به معرفی آرای پُل تاگارد یکی از فیلسوفان طرفدار فلسفهٔ علم محاسباتی در مورد چیستی و چگونگی تغییر مفاهیم می‌پردازیم و بر این اساس، به رویکرد او به تاریخ علم از جهت انباشتی بودن یا انقلابی بودن اشاره خواهیم کرد. از نظر تاگارد، شواهد و روش‌ها دست‌کم چیزهایی هستند که در ...

full text

دلالت سمانتیکی و دلالت تصوّری

نظریۀ دلالت تصوّریِ اصول‌دانان از یک‌سو و دیدگاه فیلسوفان زبان در باب معناداریِ سمانتیکی از سوی دیگر، قابل مطالعۀ تطبیقی است. دلالت تصوّری، انتقال ذهن از لفظ به معنای آن به محض صدور لفظ از گوینده بدون توجّه به قصد و ارادۀ اوست. دلالت تصدیقی، دلالت لفظ بر معنای مقصود گوینده است. سمانتیک تقریباً به نظریۀ دلالت تصوّری نزدیک است؛ زیرا سمانتیک، مطالعۀ معنا به نحو مستقل از متکلّم یا مؤلّف است و پراگماتیک نیز ...

full text

قیاس ناپذیری و مسئله تعارض پارادایم های علمی؛ پیشنهاد یک نظریه سمانتیکی

کوهن مدعی است پارادایم های علمی رقیب در عین این که قیاس ناپذیر ند، با هم ناسازگارند. این مدعا این مسئله را ایجاد می کند که قیاس ناپذیری چگونه با تعارض جمع می شود؟ قیاس ناپذیری لازم می آورد که دو نظریه رقیب دارای شبکه معنایی و ساختار مقوله بندی متفاوتی باشند این راه را بر ناسازگاری و تعارض گزاره ها می بندد. در این نوشته با ارائه یک نظریه سمانتیکی و متمایز کردن دو نوع تعارض، تعارض گزاره ای و تعار...

full text

توسعه آموزشهای علمی – کاربردی: مفهوم، جایگاه و مدل مفهومی

نظر به اهمیت آموزشهای علمی – کاربردی از جهات مختلف و افزایش تحصیل کردگان دبیرستانی و دانشگاهی، یکی از مهمترین مسائل دولت جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر، مسأله اشتغال،‌ بویژه اشتغال تحصیل کردگان دبیرستانی و دانشگاهی است. از این رو در سالهای اخیر، حرکت وسیعی در جهت بکارگیری آموزشهای علمی – کاربردی به منظور مواجه با این مسأله و نیز تغییرات سریع و یا در سطح ملی و جهانی صورت گرفته است. لیکن، به نظر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 78

pages  93- 118

publication date 2014-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023